Geschiedenis
Wat nu Libertum heet, begint in 1986 als Verzetsmuseum Zuid-Holland. Een museum dat kon ontstaan dankzij de inspanningen van het Goudse 5 mei-comité. Maar het is de gedeputeerde ‒ en Gouwenaar ‒ Joop Borgman die alles in gang zet. Hij is het die het comité benadert met het idee. Het balletje gaat rollen.
Stichting Verzetsmuseum Zuid-Holland
In 1985 wordt de stichting Verzetsmuseum Zuid-Holland opgericht, met Hekon Pasman als de eerste bestuursvoorzitter. Het voorstel van deze stichting om een museum op te richten wordt behandeld in de vergadering van Gedeputeerde Staten ‒ en komt er ongeschonden doorheen. Vanuit historisch én educatief oogpunt vinden Gedeputeerde Staten een dergelijk museum binnen de provinciegrenzen hun steun waard. Gouda, met haar centrale ligging, wordt aangewezen als vestigingsplaats. In 1986 opent Verzetsmuseum Zuid-Holland zijn deuren.
Jongeren laten zien wat er gebeurde ‒ en nóg eens kan gebeuren
Vanaf de oprichting ligt er een zwaar accent op educatie. Jongeren laten zien wat er gebeurde in de Tweede Wereldoorlog en ze leren niet dezelfde fouten te maken, dát was de missie. In de jaren 1993-1994 besluit het bestuur die missie te verbreden. Er komt ook aandacht voor grond- en mensenrechten, en in het bijzonder voor de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Verzet tegen onderdrukking en misstanden in het algemeen staat nu centraal.
In verzet!
In 2014 besluit de provincie Zuid-Holland echter de subsidie in te trekken. Het museum komt in verzet, en werft Tientjesleden. Maar het gebouw aan de Turfmarkt voldoet niet meer aan de eisen, en het onderhoud eraan gaat zwaar drukken. Tegelijkertijd zijn ook de tijden veranderd; anno 2018 hebben vrijheid en verzet een andere betekenis dan toen.
Moderner, interactiever, áctiever
Er breekt een nieuwe fase aan. Het pand aan de Turfmarkt in Gouda wordt eind gesloten. Er wordt een nieuwe koers gevaren: moderner, interactiever, áctiever. Met nieuwe partners en in modernere samenwerkingsverbanden. Libertum trekt meer en vaker de regio in, maar werkt tegelijkertijd aan een vaste ‘Freedom Experience’ op de tweede etage van dé hotspot van Gouda: de Chocoladefabriek. Op 22 mei 2019 stemt de Goudse gemeenteraad in met die plannen. Het zal nog tot 2023 duren vóór Libertum daar dagelijks zijn deuren kan openen. Maar tot die tijd zijn er wisselende exposities en activiteiten ‒ binnen de Chocoladefabriek en erbuiten (check de agenda). En de lessen voor scholen gaan natuurlijk gewoon door!
